کولبر یا کولبران اصطلاحی است که توسط مردم محلی مناطق کردنشین به افرادی گفته میشوند که برای کسب درآمد زندگی خود, به حمل اجناسی بین دو طرف خط مرزی مبادرت می ورزند
کولبران بیشتر در استان‌های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان مشغول به کار هستند. بعضی از آنها به خاطر بیکاری و از روی ناچاری و در قبال دستمزد ناچیز اقدام به حمل و ورود کالای خارجی می‌کنند
در کردستان اگر کولبران کشته نشوند، زود پیر میشوند
متاسفانه طبق گزارش نماینده مجلس شهرستان مریوان و سروآباد در استان کوردستان آمار بیکاری در استان کردستان بیش از ۴۸ درصد است
دید کلی از قاچاق یا کالاهای خارجی و روی آوردن به آن
مقایسهٔ شاخص‌های توسعه اقتصادی استان‌های مرزی با دیگر مناطق کشور، بدلیل فراهم نبود زیر ساخت ها و توسعه صنعتی این مناطق باعث روی اوردن مردم به این شغل پر مخاطره است. یکی از عوامل اصلی گسترش این عمل خطرناک، نبودن فرصت‌های شغلی، همچنین نبود کارخانجات، سیستم سرمایه‌گذاری در شهرهای مرزی بخصوص استان کردستان و سیستان و بلوچستان میباشد به دلیل قرار نداشتن در طرح های عمرانی که باعث سیل عظیم هجوم کارگران به سوی قاچاق شده‌است.
نماینده مردم شهرستان‌های مرزی کالای مورد نظر که طبق تعریف قانون دولتی قاچاق محسوب میشود بر روی پشت کولبران یا از طریق حمل با حیوان بارکش از مناطق صعب العبور مرزی به داخل شهرها و روستاهای مرزی انتقال داده میشود. بیشتر این اجناس تلویزیون، کولر، بخاری، سیگار، لاستیک خوردرو، پوشاک و منسوجات میباشد.
کولبری در استان‌های مرزی بیشتر رواج دارد و جزو یکی از خطرناکترین کارها در ایران محسوب میشود. بیشتر افراد کولبر را جوانان و افراد میانسال و حتی زنان تشکیل می‌دهند که فقط برای امرار معاش روزانه خود روی به این شغل خطرناک آورده‌اند. بازه سنی این کارگران بین ۱۳ الی ۶۰ سال میباشد. هرساله بیش از صدها نفر از کارگران کولبر جان خودرا در مرزهای کشور ایران از دست می‌دهند. بیشتر آنها در حین گذر غیرقانونی از مرز بدون اخطار قبلی مورد تیراندازی نیروهای مرزی قرار می‌گیرند. که به دلیل شلیک به ناحیه کمر به بالا و گاها شیلک به سر این اشخاص باعث مرگ انها میشود. بیشترین آمار کشته‌شدگان کولبر به شهرهای مریوان، سردشت، اشنویه، بانه، نوسود و کرمانشاه تعلق داردوان و سروآباد در مجلس گفت: آمار بیکاری در استان کردستان بیش از ۴۸ درصد است و با وام‌های چند میلیونی که اعطا میشود امکان ندارد کار ایجاد شود.
دیدگاه‌های مختلف در مورد کولبران
اولین نکته‌ای که در تحلیل قاچاق کولبران بایستی بدان پرداخته شود جنبهٔ فرهنگی این مسئله است، بدین معنی که درک و تعریف بسیاری از مردم مناطق مرزی که کولبران نیز بخشی از آنها هستند از قاچاق تا حد زیادی با تعریف قانونی آن متفاوت است و درک و ذهنیت مشترکی در این زمینه موجود نیست؛ کولبران در شهرهای مرزی به عنوان افرادی شریف و زحمت کش که در پی کسب روزی و معیشت حلال هستند مورد تقدیر مردم قرار می‌گیرند. فقدان ذهنیت و تعریف مشترک میان مردم و قانون ناشی از سلطهٔ نگرش اقتصادی بر نگرش قانونی از سوی مردم منطقه و سلطهٔ نگرش امنیتی بر نگرش اقتصادی از سوی دولت در شهرهای مرزی است.
با این اوصاف اگر حتی رفتار کولبران را مجرمانه تلقی کنیم و عدم توافق بین الاذهانی، توسعه نیافتگی شهرهای مرزی و رفتار دوگانه نسبت به قاچاق را در نظر نگیریم؛ باز به هیچ وجه این نکته پذیرفتنی و قابل قبول نیست که بین جرم و مجازات تناسب وجود دارد. مجازات وارد کردن غیرقانونی کالایی مانند تلویزیون یا کالایی مشابه آن نه بر اساس قوانین کشور و نه بر اساس مفاد حقوق بشر، مرگ نیست لذا عدم تناسب میان جرم و مجازات در این زمینه کاملاً مشهود است.
در گزارش احمد شهید دربارهٔ حقوق بشر نیز به این موضوع پرداخته و از آن با عبارت «کشتار سیستماتیک کولبران و کاسب‌کاران کُرد ساکن در مناطق مرزی» یاد شده‌است. بنا بر این گزارش جرم کولبران که از طریق قاچاق محموله‌هایی نظیر چای، تنباکو و بنزین از مرز، امرار معاش می‌کنند، ماه‌ها زندان یا معادل ارزش کالاهاست. در این گزارش آمده‌است که مأموران مرزی ایران یکسره به کولبران تیراندازی می‌کنند و سالانه ده‌ها تن از آنان را می‌کشند یا مجروح می‌کنند.
افزایش پنج برابری اعتبارات بخش کشاورزی کردستان از سال 94 تا 96
البته با افزایش پنج برابری اعتبارات بخش کشاورزی به استان کردستان تا به حال هیچ رونقی در بخش کشاورزی استان مشاهده نشده است و مسئولین استان و حتی در وزارتخانه ها فقط با ارقام و اعداد گزارشات را انتشار می دهند و اگر هم چنین باشد باید در بخش کشاورزی تفاوتی دیده شود ولی متاسفانه روز به روز بدتر از گذشته میباشد.
در چندین سال گذشته موتورهای پوپاژ آب جهت کشاورزان که از خارج خریداری شده بود به جای اینکه در بین کشاورزان تقسیم شود چند دستگاه از این پمپمها در هر شهرستانی به کشاورزان داده شد ولی بقیه آن که حدود صدها دستگاه بو در بین سایر اقشار کسبه تقسیم گردید و با قیمتهای چندین برابری در بازار آزاد فروخته شد . مهندس ......... که موضوع را فهمیده بود دنبال پمپهای که دربازار آزاد فروخشته شده بود و اطلاعاتهای بدست اورده بود و در این مورد گزارش مفصلی تهیه کرده بود که مدیرکل جهاد کشاورزی استان و چندین نفر از مسئولین در بین فروش پمپها بود و به قوق قضائیه و سایر نهادها ی زی ربط گزارش داد متاسفانه مهندس باشرف جهاد کشاورزی از کار تعلیق شد و تا به امروز که چنین سال است پرونده نامبرده در جهاد کشاورزی میباشد و هیچ جوابی ندارد و از کار برکنار شده است و جالب است که همان کسانی که پمپها را فروخته اند نسبت به شکایت در دادگستری استان نسبت به مهندس ....... پرونده ای ارائه کرده اند .
این است اوضاع بخش کشاورزی استان کردستان است با نمونه ای کوچک ان .
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کردستان گفت: اعتبارات بخش کشاورزی استان در سال 94 حدود 21 میلیارد تومان بوده که در سال 95 به 37 میلیارد و در سال 96 به حدود 108 میلیارد تومان رسیده است.
نگاه بسیار امنیتی جمهوری اسلامی به کردستان
عدم توسعه نیافتگی اقتصادی ،افزایش نرخ بیکاری و رشد فاجعه باردر این مناطق بخش زیادی از مردم کارگر و زحمتکش بخصوص مناطق مرزی کردستان همجون شهرهای بانه ، مریوان و سردشت و دهات های اطراف را به شغل بسیار سخت و طاقت فرسا و خطرناک کول بری سوق داده است.شغلی که مردم این شهرها ازسرناجاری به دلیل بیکاری و تامین معیشت به ان تن می دهند. شغلی که مخاطرات جدی دربر دارد و هرلحظه مرگ انها را تهدید میکند. شغلی که هیچگونه قانونی از جمله قوانین اندک تامین اجتماعی نیز شامل حال انها نمی شود.
این کارگران برای کسب درآمدو تامین معیشت در ازای دستمزد ناچیزاقدام به حمل ووارد کردن کالا از جمله وسایل خانگی ،پوشاک و خوراکی و غیره به بازارهای مرزی می کنند . کارگران کولبر از کودک 10 ساله تا پیر مرد 80 ساله را شامل می شود و خیلی زیادی از جوانان تحصیل کرده با مدارک حتی دانشگاهی نیز به دلیل بیکاری و تامین معیشت خود و خانواده ناچارند به این شغل بسیار سخت و طاقت فرسا تن بدهند.
کولبران در مناطق مرزی کردستان توسط ماموران مرزی جمهوری اسلامی از جمله سپاه پاسداران جدا از اخاذی و کسب رشوه نیزکشته وزخمی و دستگیروکالاهای آنان به سرقت برده می شوند . مرگ هر لحظه کابوسی است که زندگی آنها را تهدید می کند.روزی نیست که اخبارخبر مرگ و زخمی شدن این کارگران توسط ماموران مرزی رژیم جمهوری اسلامی به گوش مردم نرسد و خانواده ای را داغدار و از نان اور خانواده شان محروم نکند. بنا به آمارها ی داده شده در سال گذشته سال ٩٥: ٧٦ كشته، ٦٤ زخمی نفر از این کارگران توسط مامورین مرزی سپاه کشته و زخمی شده اند.
سالهاست که بازارچه های مرزی و معابر کولبری نه تنها منبع اصلی درامد بیشر مردم شهرهای مرزی می باشد در عین حال محل کسب و کار و امرار معاش هزاران نفر از مردم سایر شهرهای غیر مرزی کردستان نیز می باشد.سالهاست که برای اکثریت مردم کارگر و زحمتکش در شهرهای مرزی کردستان زندگی و معیشت آنان به باز بودن مرزها ، وجود بازارچه های مرزی و کار کولبری گره خورده است. در چند ماه گذشته با اجرای یکی از مصوبات دولت جمهوری اسلامی مرزها بسته شد و زندگی اکثر مردم این مناظق را با خطرات جدی روبرو کرد.
بستن مرزها از طرف جمهوری اسلامی به بهانه مبارزه با ورود غیر قانونی کالای قاچاق به ایران و یا تردد غیر مجاز از مرز،اساسا با هدف کنترل بیشتر بر مرزها ،اخازی و کسب درامد بالای گمرکی ، ضمن اینکه به طور مسقیم برزندگی و معیشت مردم این مناطق تاثیر مستقیم و ویرانگر دارد علاوه بر این یک تهدید امنیتی نیز به شمار می آید.بعدازپایان جنگ ایران و عراق واعلام خودگردانی اقلیم کردستان وقبل از شروع عادی سازی روابط این احزاب با دولت مرکزی عراق و کشور همسایه آنان ترکیه ، کردستان عراق به دلیل نیاز به بازارهای اقتصادی ایران و تامین بخشی از نیازهای اقتصادی خود از طریق وارد کردن کالا به داخل اقلیم در رفت و آمد و توافق با جمهوری اسلامی امکان تردد و حمل و نقل کالا بطورمتقابل صورت گرفت ومبنای بخش زیادی از درامد و کسب و کارمردم این مناطق شد.مبنای شرایط این توافق ابتدا انتقال مقرهای اپوزسیون جمهوری اسلامی ازمناطق مرزی به داخل اقلیم ، ممانعت از حضوروفعالیت نظامی نیروهای اپوزیسیون به داخل خاک ایران وتوافق بر سر حضورفعال اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی در شهرهای کردستان عراق بود.در سال گذشته با اعلام حضور و فعالیت مجدد بخشی ازاحزاب اپوزیسیون در داخل ایران ،جمهوری اسلامی قصد دارد به بهانه کنترل بیشترمرزها ومقابله با حضورنیروهای اپوزیسیون به داخل ایران ، با بستن مرزها ،آنها را در نزد افکار عمومی مسئول مشکلات معیشتی مردم کردستان قلمداد کند.طی سال گذشته نیز مواردی نیروهای سپاه پاسداران به بهانه حضور نیروهای مسلح اپوزیسیون بعضی از جنگلهای مناطق مرزی کردستان بخصوص در بخش اورامانات را به آتش کشیدند.
نگاه امنیتی و سرکوبگرانه رژیم جمهوری اسلامی به مناطق کرد نشین به دلایل سیاسی و تاریخی طی بیشتر از سه دهه علاوه بر توسعه نیافتگی اقتصادی و گسترش فقر و نرخ بالای بیکاری ، خود کشی و خودسوزی در میان جوانان ، عامل محروم نگه داشتن مردم ، کارگران و زحمتکشان این مناطق از ابتدای ترین حقوق سیاسی ، اجتماعی،اقتصادی و مدنی خودشده است. تهدید و احضار و زندانی فعالین عرصه های دفاع ازحقوق کارگران ، معلمان وفعالین مدنی و حقوق بشری و امنیتی کردن هر چه بیشتر فضای سیاسی جامعه کردستان شگردی است که جمهوری اسلامی در مقلبله با اعتراضات به حق مردم در مقابل بی عدالتی و سرکوبگری جمهوری اسلامی برای ساکت کردن مردم بکار می گیرد.
نحوه کشته و زخمی شدن کُولبران:
- کشته یا زخمی شدن کولبران در اثر ضرب و شتم مامورین و یا شلیک مستقیم نیروی انتظامی - انفجار مین، تصادف رانندگی، سرمازدگی، سقوط بهمن در کوها، غرق شدن در رودخانه ها، سکته در حین کولبری - سقوط به داخل رودخانه، پرت شدن از کوه و قاطر در پی تعقیب وگریز از نیروهای انتظامی - خودکشی کولبر بر اثر ضبط کالای سپرده شده به وی.
در سال ۱۳۹۴ مجموعاً ١٢٦ کولبر کشته و زخمی شده‌اند. این تعداد سامل ٥٥ کشته است.
آمار و ارقام كشتار كولبران در ١٢ماه سال ٩٥: ٧٦ كشته، ٦٤ زخمی
با استناد به آمار ثبت شده در مراکز حقوق بشری آژانس خبررسانی کُردپا، از ابتدای به قدرت رسیدن دولت تدبیر و امید تاکنون (دوازدهم مردادماه ۹۲ تا پایان اسفند ٩۵)، 343 کولبر کُرد در استان کُردستان بر اثر شلیک نیروهای نظامی حکومت اسلامی ایران کشته و زخمی شده‌اند.
آمارتعداد کولبران تا اسفند ۱۳۹۵ و ریشهٔ کولبری
آمار اعلام شدهٔ کولبران کردستان و آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان تا اسفند ۱۳۹۵ توسط پایگاه‌های خبری جمهوری اسلامی ایران همچون سلامت نیوز و روزنامهٔ وقایع اتفاقیه، عبارت است از ۴۰ هزار نفر که سالهاست جان خود را در کف دست می‌گذارند تا نانی برای معیشت خود به دست آورند.
طرح در مجلس
بسیاری از کولبران در مسیر حمل کالا از مرز، علاوه بر این که گرفتار بهمن میشوند یا در اثر پرتاب از صخره‌ها و غرق شدن در رودخانه کشته میشوند توسط نیروهای انتظامی مورد اصابت گلوله قرار می‌گیرند و کشته میشوند. این موضوع در مجلس شورای اسلامی نیز توسط نمایندهٔ سردشت وپیرانشهر بنام رسول خضری در ۲۲ اسفند ۱۳۹۵ بیان شد که کولبران در مرزها به علت شلیک گلوله توسط هنگ مرزی و نیروی انتظامی جان می‌بازند و بدنبال آن خانواده‌های داغدارشان سرپرست و نان‌آور خود را از دست می‌دهند و همچنین این امر باعث نارضایتی عمومی در سطح استان می‌گردد. این موضوع نیز در مجلس مطرح شد که نباید به کولبران شلیک کرد بلکه چنانچه کولبری جرم محسوب میشود باید حداکثر بازداشت شوند و در دادگاه به اتهام آنان پرداخته شود
کارگران کولبربخشی از بی حقوقترین و محرومترین کارگران کردستان هستند.
نگاه بسیار امنیتی جمهوری اسلامی به کردستان ،عدم توسعه نیافتگی اقتصادی ،افزایش نرخ بیکاری و رشد فاجعه بار ان در این مناطق بخش زیادی از مردم کارگر و زحمتکش بخصوص مناطق مرزی کردستان همجون شهرهای بانه ، مریوان و سردشت و دهات های اطراف را به شغل بسیار سخت و طاقت فرسا و خطرناک کول بری سوق داده است.شغلی که مردم این شهرها ازسرناجاری به دلیل بیکاری و تامین معیشت به ان تن می دهند. شغلی که مخاطرات جدی دربر دارد و هرلحظه مرگ انها را تهدید میکند. شغلی که هیچگونه قانونی از جمله قوانین اندک تامین اجتماعی نیز شامل حال انها نمی شود.این کارگران برای کسب درآمدو تامین معیشت در ازای دستمزد ناچیزاقدام به حمل ووارد کردن کالا از جمله وسایل خانگی ،پوشاک و خوراکی و غیره به بازارهای مرزی می کنند . کارگران کولبر از کودک 10 ساله تا پیر مرد 80 ساله را شامل می شود و خیلی زیادی از جوانان تحصیل کرده با مدارک حتی دانشگاهی نیز به دلیل بیکاری و تامین معیشت خود و خانواده ناچارند به این شغل بسیار سخت و طاقت فرسا تن بدهند.
کولبران در مناطق مرزی کردستان توسط ماموران مرزی جمهوری اسلامی از جمله سپاه پاسداران جدا از اخاذی و کسب رشوه نیزکشته وزخمی و دستگیروکالاهای آنان به سرقت برده می شوند . مرگ هر لحظه کابوسی است که زندگی آنها را تهدید می کند.روزی نیست که اخبارخبر مرگ و زخمی شدن این کارگران توسط ماموران مرزی رژیم جمهوری اسلامی به گوش مردم نرسد و خانواده ای را داغدار و از نان اور خانوادشان محروم نکند. بنا به آمارها ی داده شده در سال گذشته 13 نفر از این کارگران توسط مامورین مرزی سپاه کشته و 12 نفر نیز زخمی شده اند.بنا به گزارش کمپین بین المللی حقوق بشر در سال 1391در فاصله یکسال 74 مورد مرگ و 76مورد مجروح در میان این کارگران گزارش شده است.از این تعداد 70 نفر مستقیما با شلیک نیروهای سرکوبگر مرزی کشته شده و 4 نفراز آنان بر اثر سرما یا انفجار مین جان خود را ازدست داده اند.
سالهاست که بازارچه های مرزی و معابر کولبری نه تنها منبع اصلی درامد بیشر مردم شهرهای مرزی می باشد در عین حال محل کسب و کار و امرار معاش هزاران نفر از مردم سایر شهرهای غیر مرزی کردستان نیز می باشد.سالهاست که برای اکثریت مردم کارگر و زحمتکش در شهرهای مرزی کردستان زندگی و معیشت آنان به باز بودن مرزها ، وجود بازارچه های مرزی و کار کولبری گره خورده است. در چند ماه گذشته با اجرای یکی از مصوبات دولت جمهوری اسلامی مرزها بسته شد و زندگی اکثر مردم این مناظق را با خطرات جدی روبرو کرد.بسته شدن مرزها و معابر کولبری توسط جمهوری اسلامی ابتدازروز سه شنبه 28 فروردین به اعتصاب بازاریان و بسته شدن بازارهای شهر بانه و سپس مریوان و تجمع مردم و بازاریان در مقابل فرمانداری این شهرها انجامید .اعتصاب،تجمع واعتراض بازاریان و مردم کارگر و زحمتکش این شهرها طی روزهای متوالی دولت را ناجار کرد که به مدت یکماه مرزها را دوباره باز گشایی کند.
بستن مرزها از طرف جمهوری اسلامی به بهانه مبارزه با ورود غیر قانونی کالای قاچاق به ایران و یا تردد غیر مجاز از مرز،اساسا با هدف کنترل بیشتر بر مرزها ،اخازی و کسب درامد بالای گمرکی ، ضمن اینکه به طور مسقیم برزندگی و معیشت مردم این مناطق تاثیر مستقیم و ویرانگر دارد علاوه بر این یک تهدید امنیتی نیز به شمار می آید.بعدازپایان جنگ ایران و عراق واعلام خودگردانی اقلیم کردستان وقبل از شروع عادی سازی روابط این احزاب با دولت مرکزی عراق و کشور همسایه آنان ترکیه ، کردستان عراق به دلیل نیاز به بازارهای اقتصادی ایران و تامین بخشی از نیازهای اقتصادی خود از طریق وارد کردن کالا به داخل اقلیم در رفت و آمد و توافق با جمهوری اسلامی امکان تردد و حمل و نقل کالا بطورمتقابل صورت گرفت ومبنای بخش زیادی از درامد و کسب و کارمردم این مناطق شد.مبنای شرایط این توافق ابتدا انتقال مقرهای اپوزسیون جمهوری اسلامی ازمناطق مرزی به داخل اقلیم ، ممانعت از حضوروفعالیت نظامی نیروهای اپوزیسیون به داخل خاک ایران وتوافق بر سر حضورفعال اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی در شهرهای کردستان عراق بود.در سال گذشته با اعلام حضور و فعالیت مجدد بخشی ازاحزاب اپوزیسیون در داخل ایران ،جمهوری اسلامی قصد دارد به بهانه کنترل بیشترمرزها ومقابله با حضورنیروهای اپوزیسیون به داخل ایران ، با بستن مرزها ،آنها را در نزد افکار عمومی مسئول مشکلات معیشتی مردم کردستان قلمداد کند.طی سال گذشته نیز مواردی نیروهای سپاه پاسداران به بهانه حضور نیروهای مسلح اپوزیسیون بعضی از جنگلهای مناطق مرزی کردستان بخصوص در بخش اورامانات را به آتش کشیدند.
نگاه امنیتی و سرکوبگرانه رژیم جمهوری اسلامی به مناطق کرد نشین به دلایل سیاسی و تاریخی طی بیشتر از سه دهه علاوه بر توسعه نیافتگی اقتصادی و گسترش فقر و نرخ بالای بیکاری ، خود کشی و خودسوزی در میان جوانان ، عامل محروم نگه داشتن مردم ، کارگران و زحمتکشان این مناطق از ابتدای ترین حقوق سیاسی ، اجتماعی،اقتصادی و مدنی خودشده است. تهدید و احضار و زندانی فعالین عرصه های دفاع ازحقوق کارگران ، معلمان وفعالین مدنی و حقوق بشری و امنیتی کردن هر چه بیشتر فضای سیاسی جامعه کردستان شگردی است که جمهوری اسلامی در مقلبله با اعتراضات به حق مردم در مقابل بی عدالتی و سرکوبگری جمهوری اسلامی برای ساکت کردن مردم بکار می گیرد.
کارگران کولبر مردم شریف و زحمتکشی هستند که شایسته بیشترین حمایت و پشتیبانی هستند . امروزکه در سایه حاکمیت و نگبت رژِیم اسلامی سرمایه این کارگران از سر ناچاری و برای تامین معاش خود و خانواده شان و برای زنده ماندن تن به این شغل سخت و پر مخاطره می دهند باید از طرف نهادهای دولتی به عنوان کارگر و یک شغل به رسمیت شناخته شوندو حداقل قوانین تامین اجتماعی از جمله بیمه بیکاری و بیمه درمانی که در جامعه ایران جاری است در مورد آنان به اجرا در اید.باز بودن مرزها،امنیت شغلی وامنیت جانی کارگران کولبر از خواستهای مبرم و پایه ای این بخش از کارگران می باشد.تشکیل نهاد وتشکل صنفی کارگران کولبر برای تحمیل این مطالبات به رژیم جمهوری اسلامی و تحقق آنان،حمایت و پشتیبانی بخش های دیگر کارگری در کردستان از این مطالبات ازمبرمیت مبارزه این بخش از کارگران و مردم مبارز و حق طلب کردستان است
شهریار ایازی
کلن آلمان 10.02.2018
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر