یکی از افرادی که در ترسیم نقشه کردستان عراق مشارکت داشته، اظهار کرد که هنوز 10 تا 15 درصد از خاک کردستان عراق، خارج از کنترل نیروهای پیشمرگ کرد است که پس از رویدادهای موصل و عقب نشینی ارتش عراق از مناطق مورد مناقشه میان اربیل و بغداد، در آن مناطق مستقر شدند.
به گزارش خبرگزاری کردپرس، خلیل اسماعیل کارشناس جغرافیا و سرشماری در گفتگویی با آژانس آناتولی ترکیه گفت: « مناطقی از تلعفر، کرکوک، حویجه، دیاله سعدیه و یکی از محلات جلولا و در استان صلاح الدین که جزئی از خاک کردستان عراق به شمار می آیند هستند اما تحت کنترل اربیل نیستند.»
اختلافات بر سر مناطق موردمناقشه بعد از تشکیل دولت عراق در سال 1924 آغاز و در دوران زمامداری صدام حسین هنگامی که بخش زیادی از کُردها از این مناطق بیرون رانده شدند و چندین شهر و شهرک به استانهای عرب نشین الحاق شد به اوج خود رسید.
در سال 1970 میلادی صدام حسین و ملا مصطفی بارزانی توافقنامه ای منعقد کردند (توافقنامه 11 مارس) و حکومت عراق با تعیین سرنوشت این مناطق از طریق برگزاری سرشماری موافقت کرد اما بعد از گذشت مدتی از انعقاد این توافقنامه پشیمان و از اجرایی کردن آن و برگزاری سرشماری سرباز زد.
بعد از سرنگونی صدام حسین در سال 2005 میلادی مجدداً این مناطق با عنوان (مناطق موردمناقشه) نامیده شدند و ماده قانونی در ارتباط با آنها از سوی مجلس به تصویب رسید که با نام ماده 140 قانون اساسی عراق شناخته شده است.
بر طبق این ماده قانونی به منظور تعیین سرنوشت مناطق موردمناقشه می بایست تا 31 دسامبر 2007 سرشماری و همه پرسی برگزار می شد اما مجدداً دولت مرکزی عراق در اجرایی کردن ماده 140 قانون اساسی عراق اهمال به خرج داد.
خلیل اسماعیل در مصاحبه با آژانس آناتولی تصریح کرد که در سال 1996 جلال طالبانی، مسعود بارزانی و ریاست پارلمان اقلیم کردستان عراق از وی تقاضا کردند تا نقشه اقلیم کردستان عراق را با تکیه به اصول تاریخی و جغرافیایی ترسیم کند و وی نیز نقشه را ترسیم کرده و در حال حاضر نقشه مزبور یکی از نقشه های رسمی و معتبر در نهادها و ارگان های اقلیم کردستان به شمار می رود.
خلیل اسماعیل درباره مرزهای کردستان عراق و تعداد ساکنین این مناطق گفت: بر اساس نقشه ترسیم شده با تکیه به اسناد و مدارک تاریخی و جغرافیایی مساحت کردستان عراق تا پیش از رویدادهای 10ژوئن 2014 و کنترل موصل از سوی داعش 80 هزار کیلومتر مربع بوده است. 51% از این مساحت در خارج از اقلیم کردستان عراق(سه استان اقلیم) واقع شده و مناطق موردمناقشه هم که نزدیک به 40 هزار کیلومتر بود. تا قبل از رویدادهای موصل 48% از ساکنین کردستان عراق در خارج از اداره اربیل بودند. از استان موصل ناحیه تعلفر، استان کرکوک تنها حویجه، از استان صلاح الدین برخی روستا در ناحیه بشیر و در دیاله، سعدیه به همراه چندین محله در جلولا باقی مانده اند که امید است در روزهای آینده تکلیف این مناطق نیز مشخص شود.
بر اساس نقشه ترسیم شده از سوی خلیل اسماعیل در حال حاضر نزدیک به 10 تا 15 درصد از خاک کردستان عراق هنوز تحت کنترل دولت اقلیم نیست و خارج از مرزهای اداری این اقلیم واقع شده است.
این کارشناس جغرافیا در ادامه سخنانش درباره شمار ساکنین اقلیم کردستان عراق صحبت کرد و گفت: تا سال 1987 از کردها سرشماری صورت نگرفته بود. بر اساس آمارها ساکنین اقلیم کردستان 20 تا 25 درصد ساکنین عراق را تشکیل می دهند. مساحت اقلیم کردستان 11 درصد از کل مساحت خاک عراق را شامل می شود.
وی با اشاره به اهمیت این مناطق گفت: این مناطق استراتژیک هستند چراکه مرزهای عراق با سوریه، ایران و ترکیه را به یکدیگر متصل می کنند و از نظر اقتصادی نیز این مناطق از عین الضاله تا کرکوک، مخمور، مندلی، خانقین و کرکوک دارای ذخایر عظیم نفتی هستند و همین امر موجب شده تا نگرانی و حساسیت دولت عراق نسبت به این مناطق دوچندان شود. شمار زیاد ساکنین این مناطق نیز اهمیت آن را بیشتر کرده است. در صورت الحاق این مناطق به اقلیم کردستان جایگاه مناطق مذکور بسیار پراهمیت تر می شود و شمار ساکنین این مناطق نزدیک به 25 درصد افزایش می یابد که این امر تبعات و تأثیرات بسزایی در عرصه های اقتصادی، سیاسی و دیپلماسی با خود به همراه دارد.
خلیل اسماعیل درباره وجود اسناد کردستانی بودن این مناطق می گوید: اسناد زیادی در این باره در دست است، از نظر تاریخی پیش از تشکیل دولت عراق این مناطق کردستانی بودند، کُرد بودن این مناطق در سطح و مقیاسی بود که دولت بغداد در صدد تعریب کردن این مناطق برآمد و از این رو هر منطقه ای که تعریب شده باشد کردستانی است اگرنه چرا کُردها نمی گویند بعقوبه یا سامراء کردستانی هستند؟
نقشه ای در دست داریم که متعلق به سال 1793 میلادی است و بر روی آن نوشته شده کردستان و مناطق موردمناقشه در این نقشه مناطق کردستانی نامیده شده و همچنین نقشه دیگری متعلق به دوران اسلامی وجود دارد که بر روی آن نوشته شده (بلادالکرد) که مناطق موردمناقشه در آن واقع شده است.
خلیل اسماعیل رهبری اقلیم کردستان عراق را تشویق می کند تا هرچه سریعتر در این مناطق همه‌پرسی برگزار کنند و سازمان های بین المللی نیز با مشارکت خود در این پروسه از کُردها حمایت و به اعلام دولت کُردی مشروعیت بدهند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر