گمانه زنی ها در مورد از سر گیری روند صلح ترکیه و کُردها

گمانه زنی ها در مورد احتمال از سر گیری روند صلح بین دولت ترکیه و شورشیان کرد این کشور که سال گذشته متوقف شد، افزایش یافته است.

به نقل از VOAدو عامل اصلی به احتمالات از سرگیری روند صلح میان ترکیه و کردها دامن می زند. عامل اول این است که حدود نیمی از ژنرال های عالی رتبه ی ترکیه در ارتباط با کودتای نافرجام این ماه از کارشان برکنار شده اند اما به رغم این آشفتگی در ارتش ترکیه، شورشیان پ ک ک دست به حملات مهمی نزده اند. افزون بر آن حزب اصلی طرف دار کردها (ه د پ) در مخالفت با کودتا با دیگر احزاب مخالف دولت همراه شد.

ژنرال "آدم حدوتی" فرمانده ی لشکر دوم ترکیه بلندپایه ترین مقام نظامی است که طی برخوردهای قهرآمیز با عاملان کودتا دستگیر شده است. از پارسال که روند صلح مورد حمایت دولت با شورشیان کرد بی نتیجه ماند و جنگ دوباره آغاز شد، "حدوتی" فرماندهی عملیات های ضد پ ک ک را عهده دار بوده است.

بسیاری از نیروهای ویژه و تکاورهای برگزیده ی ترکیه که در صف مقدم جنگ با پ ک ک قرار داشتند نیز دستگیر و زندانی شده اند. با این حال شورشیان کرد دست به هیچ اقدامی در راستای استفاده از آشفتگی ارتش ترکیه نزده اند.

سولی اوزل، کارشناس روابط بین الملل در دانشگاه کادر هاس استانبول گفت:"آنچه را که اتفاق افتاد من به ضربه ای بسیار محکم تشبیه می کنم که بر اثر آن بدن به شدت ضعیف شده و قادر به حفاظت از خود نیست. به همین خاطر من خوشحالم که پ ک ک دست به هیچ کاری نمی زند اما اطلاع ندارم که ارتباطی برقرار شده است یا نه."

امکان صلح

نیروی هوایی ترکیه که به طور منظم پ ک ک را مورد بمب باران قرار می دهد، پس از کودتای نافرجام تنها یک بار به مواضع پ ک ک در شمال عراق حمله کرده است. در همین حال حملات جزئی پ ک ک ادامه دارد و پنج افسر پلیس و سرباز روز پنج شنبه گذشته در حملات جداگانه ای در مناطق کردنشین جنوب شرق ترکیه کشته شدند.

آیسه سوزن اوسلوئر، رئیس دفتر روابط بین المللی رئیس جمهور ترکیه اصرار می کند که تغییری در سیاست های مربوط به پ ک ک صورت نگرفته است اما احتمال حل مشکل جنگ از طریق سیاسی را هم رد نمی کند.

او گفت:"امکان بازگشت به روند صلح همیشه وجود دارد."

روند صلح با پ ک ک سال گذشته طی اتهاماتی که دو طرف متقابلاً به یکدیگر وارد می کردند، از هم پاشید.

شکست روند صلح منجر به از سر گیری جنگ شد که طی آن ویرانی های عظیمی در شهرها و شهرستان های مناطق کردنشین جنوب شرق ترکیه اتفاق افتاد در حالی که گروه های حقوق بشر هم ادعا می کردند که حقوق بشر به شکل وسیعی نقض شده است. اما صلاح الدین دمیرتاش رئیس مشترک ه د پ مهم ترین حزب طرف دار کردها در محکوم کردن تلاش برای کودتا درنگ نکرد و بسیاری از کردها دعوت رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه برای آمدن به خیابان ها به منظور مخالفت با کودتا را اجابت کردند.

سمیح ایدز نویسنده ی مقالات سیاسی در روزنامه ی جمهوریت می گوید که پ ک ک رویکرد "منتظر باشیم ببینیم چه اتفاقی می افتد" را در پیش گرفته است.

او گفت:"آشکار است که (پ ک ک) عقب نشسته تا ببیند نتیجه ی این اتفاقات چه می شود. حالا این به مذاق پ ک ک خوش نخواهد آمد که رئیس جمهور در حالی که آماده ی دیدار با رهبران گروه های مخالف دولت است علاقه ای به دیدار با رهبر ه د پ ندارد در حالی که ه د پ با کودتا مخالفت کرد. اما من فکر می کنم که در شرایط حاضر این احتمال وجود دارد که دولت برای بازگشت به سطحی از روند مذاکره با کردها با پ ک ک تلاش کند و شاید به همین خاطر است که پ ک ک فعلاً دست به هیچ اقدامی نمی زند."

دمیرتاش رئیس مشترک ه د پ کنار گذاشته شدن خود از جلسه ی دوشنبه ی اردوغان با رهبران جناح های مخالف در پارلمان را به شدت محکوم کرد. یا این حال بینالی ییلدیریم نخست وزیر ترکیه اشاره کرد که ه د پ می توانست در آنچه دولت روند برقراری اجماع می خواند، شرکت داده شود.

اوزل گفت:"اگر نوعی آتس بس اعلام نشده در میان است، وارد کردن آنها (کردها) در روند نیز می تواند آسان ترباشد."

در آنچه به باور کارشناسان اشاره ای معنادار به اقلیت کرد ترکیه است، دولت می گوید که در حال بررسی از سر گیری تحقیقات در مورد مرگ 34 قاچاقچی جوان کرد طی حملات چهار سال پیش هواپیماهای ترکیه در نزدیکی اولودره در مرز ترکیه و عراق است.