فؤاد معصوم رئیس جمهوری عراق در مصاحبه اختصاصی با جمیل الذیابی خبرنگار روزنامه عکاظ چاپ عربستان سعودی به پرسشهای این خبرنگار در خصوص روابط عراق با عربستان، نظر آیتالله سیستانی درباره عربستان، اوضاع یمن، حشدالشعبی، مرحله پسا داعش، روابط عراق با کویت و قطر و ایران و ترکیه، خسارات ارتش عراق در موصل، مشکل سوریه، اوضاع شیعیان و اهل سنت و کردها در عراق، برگزاری همهپرسی استقلال اقلیم کردستان و انتظارات عراقیها از رئیسجمهوری جدید آمریکا پاسخ داد.
جمیل الذیابی خبرنگار روزنامه «عکاظ» سعودی در لندن پیش از آغاز مصاحبه خود با رئیسجمهوری عراق در مقدمهای. گفت: فؤاد معصوم از مهمترین رهبران سیاسی عراق در پی تهاجم آمریکا به این کشور به شمار میرود و ازجمله افرادی است که برای ایجاد موازنه در قدرت در عراق بر اساس سهمیهبندی پستهای حکومتی بر مبنای قانون اساسی، به منصب ریاست جمهوری عراق برگزیدهشده است.
معصوم بهعنوان قدیمیترین مبارزان کردستان اکنون بر عراق حکومت میکند. وی از وزنه و احترام خاصی از سوی اهل سنت، شیعیان و کردها برخوردار است و بهرغم اعتراض برخی از احزاب عراقی که مدعی دارای اکثریت در کشور هستند، به تصدی منصب ریاست جمهوری از سوی او، اکنون برای برداشتن موانع موجود بر سر راه برقراری روابطی عادی بین عراق و کشورهای همجوار تلاش میکند.
خبرنگار روزنامه عکاظ سپس پرسشهای خود را با فؤاد معصوم به این شرح مطرح کرد:
* جناب رئیسجمهور روابط عراق با عربستان سعودی در دوران ریاست شما در مسیر صحیح بهپیش میرود، روابط شما با ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه کنونی و ملک عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه درگذشته عربستان چگونه است و چگونه بوده؟
- هنگامیکه تصدی منصب ریاست جمهوری عراق را به عهده گرفتم بهحکم موقعیت، تاریخ و تأثیرگذاری عربستان سعودی، ملزم به دیدار از این کشور شدم و احساس کردم که باید به عربستان نزدیک شوم. ابتدا با شاهزاده سعود الفیصل وزیر خارجه وقت سعودی در کنفرانس اتحادیه اروپایی در پاریس دیدار کردم و سپس مقدمات سفرم به عربستان فراهم شد. من همچنین پیش از آغاز سفرم به عربستان با مراجع دینی در نجف ازجمله آیتالله سیستانی دیدار کردم تا برخی از حساسیتها را در خصوص این سفر از بین ببرم. من به آیتالله سیستانی گفتم که قراراست با ملک عبدالله در عربستان دیدار کنم و ایشان از این اقدام استقبال کرد.
* آیتالله سیستانی درباره عربستان سعودی چه گفت؟
- عربستان سعودی کشور مهمی است و باید روابط محکمی با آن داشته باشیم. من هنگام ورود به ریاض در حضور هیئتهای عراقی و سعودی با ملک عبدالله دیدار کردم و ضمن تشکر از وی به او گفتم که من پیش از آغاز سفرم با مراجع دینی در نجف ازجمله آیتالله سیستانی دیدار کردم و آنها از این سفر استقبال کردند.
* پاسخ ملک عبدالله پادشاه متوفی عربستان چه بود؟
- به من گفت: سیستانی مردی عاقل و حکیم است.
*بین شما و ملک عبدالله چه گذشت؟
- ملک عبدالله از من خواست که بهتنهایی با هم صحبت کنیم و از علاقهمندیاش به عراق و ضرورت بهتر شدن روابط دو کشور برایم سخن گفت و نگرانی خود را از اوضاع عراق ابراز داشت که به دنبال آن روابط دو کشور بهبود یافت و کمکهای مالی عربستان به عراق آغاز شد.
* آیا شما در خصوص بازگشت سفیر عربستان پس از ربع قرن به بغداد هم با ملک عبدالله گفتگو کردید؟
- ما پسازاین دیدار که در ماه نوامبر سال 2014 انجام شد، دائماً خواستار بازگشت سفیر عربستان به بغداد بودیم و من در این خصوص با سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان تماس میگرفتیم و او هم تأکید میکرد که سفیر عربستان به بغداد بازمیگردد، اما با درگذشت ملک عبدالله ما به وظیفه خود برای شرکت در مراسم عزاداری عمل کردیم، ولی به دلیل تأخیر پرواز ما به ریاض و همزمانی
ورود ما به ریاض با مراسم بیعت با ملک سلمان پادشاه جدید عربستان نتوانستیم در مراسم تدفین و تشییع ملک عبدالله شرکت کنیم. ما به مسئولان عربستانی اطلاع دادیم که به بغداد بازمیگردیم و فردا برای تسلیتگویی دوباره به ریاض میآییم، اما آنها با بازگشت ما به بغداد موافقت نکردند و فردای روز بیعت با ملک سلمان، او و تعدادی از شاهزادگان نزد ما آمدند و ما به آنها تسلیت گفتیم و آنها هم از ما تقدیر و تشکر کردند.
*بین شما و ملک سلمان هنگام تسلیتگویی چه گذشت؟
- ما اظهار امیدواری کردیم که دوران حکومت ملک سلمان، مرحله گشایش در روابط بین عربستان و عراق باشد و ملک سلمان نیز گفت که وی خواهان برقراری روابطی بسیار خوب بین دو کشور است. در دیدارهای بعدی ما با مسئولان سعودی در نشستهای اتحادیه عرب و سازمان کنفرانس اسلامی دو کشور بر ضرورت برقراری روابط بهتری بین طرفین تأکید کردند.
*اما همچنان نوعی سوءتفاهم در روابط عربستان و عراق وجود دارد؟
- در نشست اتحادیه عرب در شرمالشیخ مصر در سال 2015 نوعی سوءتفاهم بین دو کشور در خصوص موضوع یمن و استقرار نیروهای عربستان در مرزهای این کشور به وجود آمد؛ چراکه ما بدون اینکه تجاوزات عربستان به یمن را محکوم کنیم، خواهان گفتگو و مصالحه بین دو کشور شدیم که این موضوع موجب رنجش عربستان شد.
*سوءتفاهم در خصوص یمن را چگونه برطرف کردید؟
-هنگامیکه ثامر السبهان سفیر عربستان سعودی به بغداد آمد، با وی در خصوص انتقال نقطه نظراتمان به مسئولان سعودی گفتگو کردم. در آخرین دیدارم از ریاض نیز سه کنفرانس در یک روز برگزار شد که در آنها دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، ملک سلمان، پادشاه عربستان و رئیسجمهوری مصر سخنرانی کردند که همه این سخنرانیها به تمجید از برگزاری چنین کنفرانسها و دیدارها بین مقامات کشورها بود، درحالیکه ما ملاحظاتی در خصوص اوضاع منطقه داشتیم.
* آیا شما در حاشیه کنفرانس سران اسلامی و آمریکا در خصوص گسترش روابط بین عراق و عربستان با ملک سلمان گفتگو کردید؟
- ملک سلمان بیش از دیگران ازمن استقبال کرد و خبرنگاران از من در خصوص گفتگوهایمان سؤال کردند که من به آنها گفتم، ملک سلمان بر ضرورت گسترش روابط بین دو کشور تأکید کرده و دیدارهای نخستوزیر عراق و روسای کشورهای عربی از عربستان را نیز مثبت ارزیابی کرده است. دیدار اخیر حیدر العبادی، نخستوزیر عراق در مکه مکرمه با ملک سلمان نیز گامی مثبت در مسیر تقویت روابط بین دو کشور در شرایط دشوار کنونی توصیفشده است.
* تلاشهای ملک سلمان را برای تشکیل ائتلاف بینالمللی – اسلامی چگونه میبیند و چرا کشور شما برای مبارزه با تروریسم به این ائتلاف نمیپیوندد؟
- ما اکنون عملاً با تروریسم مبارزه میکنیم و از عراق خواسته نشده است که به ائتلاف بینالمللی – اسلامی بپیوندد تا در خصوص این ائتلاف و نوع آن تحقیق کنیم، زیرا نمیتوانیم بدون آگاهی از ماهیت این ائتلاف، با پیوستن به آن موافقت کنیم.
*شما از خلال دیدارتان با مللک سلمان او را چگونه توصیف می کنید؟
-ملک سلمان گامهای مهمی در مسیر برقراری ثبات در اقلیم کردستان و عربستان سعودی برداشته است و آینده عربستان را در وجود جوانان این کشور میبیند و این مسئلهای بسیار عالی است.
* آیا شما با شاهزاده محمد بن سلمان که اخیراً به ولیعهدی عربستان برگزیدهشده، رابطه دارید؟
-در سفرهایم به عربستان دیدارهایی با شاهزاده محمد بن سلمان داشتم و در آخرین دیدارم نیز با او دست دادم. انتخاب او به ولیعهدی یک مسئله داخلی عربستان است. ما همیشه به عربستان و امکانات و موقعیت دینی و منطقهای و بینالمللی عربستان بهعنوان کشوری مهم مینگریم.
* آیا نخستین دیدار شما پس از انتخاب شدن به منصب ریاست جمهوری عراق، عربستان سعودی بوده است؟
- بله، نخستین دیدار رسمی من پس از تصدی منصب ریاست جمهوری ریاض بوده، اما یک دیدار غیررسمی پیش از آن برای مشارکت در یک کنفرانس از پاریس انجام دادم.
* شما چگونه میخواهید روابط خوبی با عربستان داشته باشید درحالی که حشد الشعبی طائفی گرا مرزهای عربستان را تهدید می کند؟
- حشدالشعبی تهدید نمیکند، بلکه برخی از طرفها تهدید میکنند. منظورم این است که برخی از رهبران و فرماندهان حشدالشعبی مرزهای عربستان را تهدید میکنند. حشدالشعبی یک نیروی رسمی و قانونی است. باید بدانیم که سیاست عراق را افراد ترسیم نمیکنند، بلکه هیئتوزیران و نهاد ریاست جمهوری ترسیم میکنند.
* اما آقای رئیسجمهور شما بهخوبی میدانید که عناصر حشدالشعبی بارها عربستان را به تجاوز به مرزهایش تهدید و حتی به این کشور اهانت کردهاند؟
- بر اساس اطلاعاتی که من دارم، حشدالشعبی به مرزهای عربستان تجاوز نکرده است، زیرا که اکنون عصر فیسبوک و رسانههای متعدد خبری است، لذا مشکلات بین کشورهای منطقه بر دیگر اوضاع تأثیرگذار است.
من اجتناب از برخی اظهارات از سوی افرادی در اینجا یا آنجا را که بر روابط دو کشور تأثیرگذار است، ضروری میدانم.
* شما چرا موضوع عنصر نامرغوب بودن ثامر السبهان بهعنوان سفیر عربستان در بغداد را تأیید کردید؟
- برخی درباره او (السبهان) و عراق و نخستوزیر و رئیس مجلس عراق مینویسند و هیچگونه ضوابطی برای رسانهها و آنچه نوشته میشود، وجود ندارد...برخی از این نوشتهها نیز نادرست است.
* آیا شما خواستار اخراج السبهان از عراق شدهاید؟
- نه هرگز.
* نخستوزیر عراق نیز خواستار اخراج السبهان نشده بود؟
- هیچگونه درخواست رسمی برای اخراج السبهان نه از سوی نخستوزیر و نه از سوی وزارت خارجه عراق ارائه نشده بود، اما برخی از اظهارات که به نفع روابط دو کشور نیوده، بیان شده بود.
* اما تلاشی برای ترور وی صورت گرفته بود که در رسانههای زیادی منتشرشده بود؟
- از وجود چنین تلاشهایی اطلاع ندارم و مسئولان امنیتی نیز در این خصوص چیزی به من نگفتهاند. احتمالاً السبهان خودش احساس کرده بود که تحت تعقیب است و تلاشی برای هدف قرار دادنش وجود دارد. ما میخواهیم با وجود سفیری برای عربستان روابط ممتازی با این کشور داشته باشیم و روابطمان تنها در حد حضور در مناسبات و کنفرانسها نباشد.
* آیا به نظر شما مرزهای عراق با عربستان سعودی امن است؟
-بدون تردید همینطور است.
* دورنمای روابط عربستان با عراق را چگونه میبینید؟
- با توجه به منافع دو کشور ضرورتاً این روابط باید مستحکمتر باشد؛ چراکه معتقدم به نفع عربستان و عراق خواهد بود.
* اوضاع امنیتی در عراق همچنان شکننده و وحشتناک است؛ چراکه مهاجران عراقی بهطور خصوصی به من گفتهاند که معصوم از آنها در برابر انفجارها حمایت نمیکند؟
- چنین انفجارهایی ممکن است در هر مکانی حتی لندن، عربستان و کویت و دیگر کشورها و همچنین بغداد به علت وجود هستههای خاموش تروریستی روی دهد؛ چراکه تعداد عناصر داعش در عراق زیادند و ما در حال جنگ با آنها هستیم.
*صادقانه به من بگوئید که آیا از سوءقصد و ترور نمیترسید؟
- هر انسانی ممکن است در معرض ترور قرار گیرد، لذا باید احتیاط لازم را داشته باشد.
* چرا حشدالشعبی در ارتش عراق ادغام نمیشود؟
- ابتدا وجود حشدالشعبی به دلیل اینکه اکثر شهرهای عراق در معرض تهدیدات تروریستی قرار داشتند، ضروری به نظر میرسید و آیتالله سیستانی و دیگر مراجع تقلید از مردم خواستار حمل سلاح برای سرکوب داعش شده بودند، اما اکنون باید این موضوع و چگونگی تعامل با حشدالشعبی بررسی شود.
* روابط عراق با کویت را چگونه میبینید؟
-بسیار خوب و ممتاز.
* آیا قصد ندارید به کویت سفر کنید؟
- باوجوداینکه شیخ صباح امیر کویت از من برای دیدار از این کشور دعوت غیررسمی کرده، تاکنون از کویت دیدار نکردهام. من برای امیر کویت احترام خاصی قائل هستم و او را شیخ الحکماء و حکیم الشیخ میدانم.
* همانطور که میدانید عربستان سعودی، امارات، بحرین، مصر و چند کشور عربی و اسلامی دیگر روابط خود را با قطر به دلیل حمایت این کشور از تروریسم قطع کرده و دلایلی ازجمله توطئه قطر برای ترور ملک عبدالله بن عبدالعزیز با همکاری و هماهنگی لیبی برای این اقدام خود ارائه دادند، شما روابط عراق با قطر را چگونه میبینید؟ آیا عراق نیز از حمایتهای قطر از تروریسم زیاندیده و نظر شما در خصوص قطع روابط با قطر چیست؟
- شما میدانید که رابطه عراق با قطر محدود است. من به قطر نیز از این بابت سفرکردهام که این کشور بر برخی طرفهای اسلامی افراطی تأثیرگذار است؛ اما تا به این لحظه دوحه سفیرش را در بغداد تعیین و معرفی نکرده است. هنگامیکه علیه یکطرف یا چند طرف تصمیمی گرفته میشود، اساساً باید رابطهای با آن طرف یا طرفهای دیگری برقرار شود، در غیر این صورت ما ترجیح میدهیم که دراینباره گفتوگو شود.
* جناب رئیسجمهور این پاسخ شما دیپلماتیک بود. قطر یک کشور کوچک با رسانههای متعدد است که از آنها علیه دیگران استفاده میکند که الجزیره ازجمله آنها است. مدارکی نیز موجود است که نشان میدهد، دوحه از گروههای افراطی ازجمله القاعده، النصره، حزبالله حمایت میکند و اخیراً نیز تلاش کرده به حشدالشعبی نیز رشوه دهد، ضمن اینکه با ایران برای برهم زدن امنیت و ثبات کشورهای عربی و اسلامی رابطه دارد، لذا حتماً شما هم دارای موضع روشنی در این خصوص هستید؟
- حتماً میدانید که عراق با ایران دارای مرزهایی بیش از 1300 کیلومتر است و روابطمان با ایران بسیار خوب است. ایرانیها از نخستین روز حملات داعش به ما کمکهای انسان دوستانه و نظامی ارائه دادند. ما با موضعگیری علیه طرفی بر ضد طرف دیگر مخالفیم و این سیاست ما است. آنچه برایمان اهمیت دارد، اوضاع داخلی عراق و برقراری ثبات در کشورمان است.
* ایاد علاوی، معاون رئیسجمهوری عراق سخن مهم و شجاعانهای را در خلال دیدار اخیرش از قاهره ایراد کرد و گفت: قطر از تروریسم حمایت و هزینههای آن را تأمین میکند و علاقهمند به تجزیه کشورهای عربی است. نظر شما دراینباره چیست؟
- او نظر شخصی خود را بهعنوان رئیس یک ائتلاف عراقی و نه بهعنوان معاون رئیسجمهوری عراق بیان داشته است.
* نظر شما در خصوص اقدامات قطر چیست؟
- من میشنوم که قطر در اینجا یا آنجا دخالتهایی داشته است، اما اکنون میبینم به قطر اتهاماتی سیاسی و حقوقی نسبت داده میشود و بهطور دقیق از این موضوع آگاه نیستم. همانطور هم که شما میدانید، سفیری از قطر در عراق حضور ندارد.
* ولی قطر 500 میلیون دلار بهعنوان هدیه یا باج برای آزادی صیادان ربودهشده خود در عراق در اختیار حشدالشعبی قرار داد. این مبلغ هنگفت به کجا رفت؟
- این مبلغ به بانک مرکزی عراق تحویل داده شد.
* سرنوشت این مبلغ چه خواهد شد؟
-شکارچیان قطری بدون اجازه وارد عراق شده بودند، لذا این مبلغ متعلق به عراقیها خواهد بود.
* آیا شما از حضور این صیادان در عراق اطلاع داشتید؟ قطر پول آزادی این صیادان را چگونه پرداخت کرد؟
- دستگاههای امنیتی در این خصوص تحقیق میکنند. مبلغ پرداختشده از سوی قطر نیز متعلق به عراق است؛ چراکه هرگونه اموالی که بهطور غیرقانونی وارد عراق میشود، مصادره خواهد شد.
* ایران به نحوی در این مسائل دست دارد و میزبان برخی از رهبران شبکه القاعده است؟
-ما اکنون هیچگونه اسنادی برای محکوم کردن ایران نداریم؛ چراکه روابط بین کشورها بر اساس آنچه در رسانهها منتشر میشود، پایهگذاری نمیشود.
* اسناد موثقی در دست است که از تحویل برخی از رهبران القاعده و حتی فرزندان اسامه بنلادن از سوی ایران به عربستان حکایت دارد؟
- ما نمیتوانیم دشمن ایران باشیم و به دنبال برقراری رابطهای متعادل با همه هستیم.
* اما گفته میشود که ایران در امور عراق دخالت میکند؟
- این حرفها، همگی سیاسیاند. من تا به این لحظه، حتی یک مسئول ایرانی را ندیدهام که از من بخواهد که اقدام مشخصی انجام دهم و بزرگترین دلیل این ادعا نیز برگزاری نشستهای اخیر در ریاض است. اگر دخالت ایران واقعیت داشت، باید از من خواسته میشد که به این سفر نروم، اما من به این سفر رفتم. باوجودآنکه روابط خوبی با ایران داریم. در سال 2014 که برای شرکت در نشستهای سازمان ملل به آمریکا رفته بودم با «جو بایدن» معاون وقت ریاستجمهوری آمریکا دیدار و درباره مسائل زیادی با وی رایزنی کردم و به او گفتم: ما با چشمهای ایران به آمریکا نمینگرم، همانطور که با چشمهای شما به ایران نمینگریم؛ چراکه ما دارای منافع مشترک و روابطی راهبردی با آمریکا و ایران هستیم. بایدن نیز در پاسخ من گفت که ما هم خواهان تغییر نظام و ایجاد مشکل در ایران نیستیم، بلکه مشکل ما پرونده هستهای است.
* اما گفته میشود که سفارت ایران در بغداد، بر عراق حکومت و قاسم سلیمانی اوضاع داخلی عراق را اداره میکند. نظر شما چیست؟
- اینطور گفته میشود.
* جناب رئیسجمهور تنها گفته نمیشود. آیا این حقیقت ندارد که قاسم سلیمانی مشاور وزارت دفاع در عراق است و در امور ارتش عراق دخالت میکند؟ چگونه یک کشور عربی چنین امری را میپذیرد؟
- روابط ما با ایران حسنه است. آنچه درباره سلیمانی و اقداماتش در بغداد گفته میشود، دقیق نیست. سلیمانی فقط یک مستشار نظامی است و کارمند دائمی نیست. ما از آمریکا، فرانسه، ترکیه و همینطور از ایران مستشار نظامی داریم و باید از تجربیات آنها استفاده کنیم. علاوه بر این کمیسیون هماهنگی چهارجانبه متشکل از عراق، ایران، سوریه و روسیه را نیز داریم. عراق و ایران مراحل زیادی را در روابط بین خود پشت سر گذاشتهاند و ائتلافی نیز بین ایران، عراق، ترکیه و پاکستان وجود دارد و این کشورها در خصوص همهچیز باهم هماهنگی میکنند.
* ازآنجاییکه من عراقیها را بهخوبی میشناسم و میدانم که آنها حضور سلیمانی را در بغداد نمیپذیرند، شما در این خصوص چه نظری دارید؟
- آنچه در خصوص سلیمانی و اقدامات او در بغداد گفته میشود، دقیق نیست و تصاویری که از او در اینجا یا آنجا گرفته میشود، نشان میدهد که او در مکان مشخصی حضور ندارد. ماهم در وضعیتی نیستم که با طرفهای خاصی دشمنی ورزیم. ما به دنبال روابط متوازنی با همه کشورها هستیم. ما با چشمان ایران به عربستان و با چشمان عربستان به ایران نمینگریم. ما با همه دارای منافع مشترک هستیم و شرایط خاص کشورها را درک میکنیم، زیرا که شرایط کشورهای مغرب عربی با مثلاً مصر یا اردن متفاوت است.
* موضع شما در برابر ترکیه که نیروهایش در عمق عراق حضور دارند، چیست؟
- اگر عراق در شرایط عادی قرار داشت هرگز این حضور نیروهای ترکیه را نمیپذیرفت، اما اکنون شرایط خاصی را پشت سر میگذاریم، لذا مجبوریم با این موضوع کنار بیاییم.
* آقای رئیسجمهوری بگذارید با صراحت از شما بپرسم، چه وقت قاسم سلیمانی را از منصب مشاور وزارت دفاع عراق برکنار میکنید؟
- او یک مستشار نظامی است و کارمند دائمی در عراق نیست. ما مستشارانی از آمریکا، فرانسه و ترکیه نیز در عراق داریم و از تجربیات همسایگانمان استفاده میکنیم.
* آیا ترکیه در امور عراق مداخله میکند؟
- ما برای حل آرام مسائل تلاش میکنیم و هنگامیکه مشکل موصل و شکست داعش در عراق و تهدیدات علیه ترکیه برطرف شود، با رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه برای خارج کردن نیروهایش از عراق گفتگو خواهیم کرد.
* نبرد موصل چه وقت بهطور کامل پایان مییابد؟
- نبرد موصل روزهای پایانی خود را پشت سر میگذارد. اکنون تمامی داعشی ها در داخل شهر موصل تحت محاصره هستند. تعداد ساکنان موصل نیز هماکنون از 400 هزار نفر کمتر است، زیرا اکثر آنها از این شهر مهاجرت کردهاند.
*خسارات ارتش عراق در موصل چقدر است؟
- میزان خسارات به پیروزیها بستگی دارد و ما پیروزیهای بزرگی به دست آوردهایم و شهدای زیادی از ارتش عراق، حشدالشعبی، پیشمرگ ها و نیروهای داوطلب تقدیم کردهایم. مسئله داعش مسئله سادهای نیست.
* شما بهدقت به سؤال من پاسخ ندادید. خسارات ارتش عراق چقدر است؟
- نمیتوانم آن را اعلام کنم.
* آمریکاییها میگویند تلفات ارتش عراق بالغبر 724 نفر است؟
- نه... به این رقم نمیرسد. ارتش عراق اکنون قادر به رویارویی با داعش است و هرروز در برابر حملات داعش مقاومت میکند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر